Тақырыбы: Мектеп ережелері

Мақсаты: Оқушылардың мектептегі тәртіп ережелерімен танысуы

Не істеу керек:

Балаға суретті қарап шығуды ұсыныңыз.

Сұрақ қойыңыз:

Бұл суретті қалай атауға болады? Оған ат қойып көр.

Неліктен олай ойлайсың?

Сен неге бұл балалар балабақшаға емес, мектепке бара жатыр деп ойлайсың?

Мектепке баратын балаларды бір сөзбен қалай атауға болады? (оқушылар, мектеп оқушылары, бірінші сынып оқушылары)

Жақында сен де мектеп оқушысы боласың. Сен мектепке қашан барасың?

(Күзде, 1 қыркүйекте.)

Сенің ойыңша, балабақша мен мектептің айырмашылығы неде?

Егер бала қиналса, оған көмектесіңіз:

Балабақшада – тәрбиеші, ал мектепте – мұғалім.

Балабақшада – сабақтар, ал мектепте – оқу сабақтары (немесе: «сабақтар»).

Балабақшада – үстелдер, ал мектепте – парталар.

Мектепте асхана бар, ал балабақшада – ас үй.Мектепке портфель немесе рюкзакпен барады, ал балабақшаға – қаласа сөмке алуға болады, болмаса онсыз да бара беруге болады.

Балабақшада балалар ұйықтайды, ал мектепте ұйықтамайды.

Мектепте – сыныптар, ал балабақшада – топтар.

Мектепте ойыншық аз, ал балабақшада көп.

– Сонымен қатар мектепте бәрінің білуі және орындауы тиіс өз ережелері бар.

Балаға ертегі оқып беріңіз.

«Мектеп ережелері» (М.А. Панфилова, «Орман мектебі»)

Келесі күні біздің бірінші сынып оқушылары мектепке асығып келе жатты. Олар мектеп сатысымен батыл қадам жасап көтерілді, алдыңғы күнгі оқиғаларды еске алып. Қоңырау соғылған кезде, кірпі барлық оқушылардың сабаққа дайын екенін көрді. Барлық балалар өз үстелдерінің жанында тұрып, мұғалімдеріне күлімдеп қарап тұрды.

– Сәлеметсіздер ме, отырыңыздар! – деді Кірпі. – Бүгінгі сабақта біз ережелер туралы сөйлесеміз. «Ереже» деген не, кім айтып бере алады?

– Маған анам тамақтану ережелері бар екенін айтқан, – деді Тиін. – Мысалы, тамақ ішкен кезде аз сөйлеген дұрыс, өйткені артық ауа ішке кетіп қалуы мүмкін.

– Ал маған әкем айтқан, – деді Қасқыр, – дүниеде ережелер көп. Тамақтану ережелері бар, ойын ережелері, орманда, жолда, қонақта және басқа жерлерде өзін ұстау ережелері болады.

– «Ереже» деген – дұрыс істеу деген сөз! – қорытынды жасады Аю.

– Жарайсыңдар! – деп барлығын мақтады мұғалім. – Ал ережелер не үшін керек? Мүмкін онсыз да өмір сүре беруге болар?

– Мүмкін шығар, бірақ сонда әрдайым өз қателіктеріңнен үйренуге тура келеді, – деп жымиып айтты Қасқыр. – Кеше мен Тиінмен бірге болғандай.

– Иә, және қиындық көп болады, – деді Тиін досымен келісіп. – Ал мен қиындықтарды ұнатпаймын.

– Қиындықтарды ешкім ұнатпайды, – деп растады мұғалім Кірпі. – Сондықтан да әлемде ережелер пайда болған – қалай өмір сүріп, бәрімен дос болу керегін білу үшін.

– Сіз қалай өлең сияқты сөйлейсіз? – деп таңғалды Қоян.

– Қазір біз бәріміз бірге мектеп ережелері туралы өлең құрастырамыз. Келістік пе, балалар?

– Әрине, келістік! – деп хормен жауап берді оқушылар.

– Мен ережені атаймын, ал сендер одан өлең шығарасыңдар.

Бірінші ереже: Мектепте барлық оқушылар ересектермен және бір-бірімен амандасады, күлімсіреп.

– Дайын! – қуана айтты Кішкентай Түлкі.

«Мектепте біз «Сәлем!» дейміз,

Күлімдеп көзімізбен сүйеміз!»

– Тамаша, Түлкішек! Екінші ереже сәл қиынырақ: Сабақ басталар қоңырауға дейін оқу үшін қажетті барлық заттарды дайындау керек. Ал қоңырау соғылған соң, әр оқушы өз партасының жанында мұғалімді күтіп тұрады.

– Мен байқап көрсем бола ма? – деп ұсынды Кішкентай Қоян.

«Қоңырауға дейін кел,

Заттарыңды ретке келтір сен!

Қоңырау соғылысымен қатар тұрып,

Мұғалімді күтеміз тыныш тұрып!»

– Жарайсың, Қоянша! Үшінші ереже: Жаңа нәрсені білу және сабақта көп нәрсені үйрену үшін оқушылар мұғалімді мұқият тыңдап, оның нұсқауларын орындайды. Досынан бір нәрсе сұрау сирек және тек сыбырлап жасалады, ал мұғалімге қол көтеріп қана жүгінеді.

– Бұл қиын екен! Менің ойлап тапқаным жарай ма, білмеймін, – деп күңк етті Аюша.

«Досыңа жай бер тыныш,

Мазасын алма бекер, ұмытпашы!

Сабақта керек – тыныштық,

Қолыңды көтер, егер жауап бергің келсе,

Немесе маңызды айтатын сөзің болса!»

– Өте жақсы, Аюша! Төртінші ереже: Оқушы жауап беріп жатқан кезде, көмек айтып қоюға болмайды – ол өзі ойланып, жауабын есіне түсіруі керек, өзі ойлануды үйренуі тиіс.

– Бұл оңай екен! – деп қуана айқайлады Қасқырша.

Сабақта бәрі жауап күтеді.

«Бірі біледі, бірі білмейді.

Жауап береді тек қана,

Мұғалім кім десе, соған ғана!» Бесінші ереже, ол сендерге таныс: Үзілісте тыныш ойындар ойнаймыз, бәрі демалып үлгеруі үшін және достарға кедергі келтірмеу үшін. Иә, келесі сабаққа дайындықты және парта мен сыныптағы тәртіпті ұмытпаңдар.

– Енді менің кезегім! – деді Тиінша.

«Міне, қоңырау соғылды,

Демалуға дайындал:

Досыңмен серуендесең,

Немесе жай ойнасаң,

Сабаққа бәрін дайында,

Оқу оңай болу үшін!»

– Иә, керемет! Сендер осындай қиын тапсырманы жақсы орындағандарыңа қарағанда, сендерге оқу жеңіл әрі қызықты болады деп ойлаймын, – деп қуанды өз оқушыларына Кірпі.

– Біз бұл бес ережені есте сақтаймыз, бірақ алда әлі танысатын басқа да ережелер бар.

Баладан сұраңыз:

- Қандай ережені есіңе сақтадың?

– Сенің ойыңша, мектеп оқушысы жақсы оқу үшін не істеуі керек?

Қорытынды: Балаға мектептегі ережелерді схемалық түрде бейнелеуді ұсыныңыз, оларды есте сақтап, енді біледі.